System endokannabinoidowy (ECS) odgrywa ważną rolę w naszych ciałach wykracza poza proces od którego pochodzi jego nazwa czyli interakcji ludzkiego organizmu z konopiami. Czy słyszałeś o tym, że mamy cały system w naszym organizmie nazwany na cześć składników wywodzących się z konopii? Tak to prawda wszystko dlatego, że substancje pochodzące z rośliny konopi – kannabinoidy – zostały odkryte w pierwszej kolejności zanim naukowcy poznali system w ludzkim organizmie, który funkcjonuje dzięki substancjom podobnym do tych wytwarzanych przez konopie.
Spójrzmy na słowo „endokannabinoid”. „Kannabinoid” pochodzi od angielskiego słowa na określenie konopii “cannabis”, a „endo” jest skrótem od „endogenny”, co oznacza, że jest wytwarzany naturalnie w twoim ciele. Zatem „endokannabinoid” oznacza po prostu substancje podobne do konopi indyjskich, które naturalnie występują w naszym organizmie.
Sam system endokannabinoidowy składa się z trzech części:
- Endokannabinoidów
- Receptorów w układzie nerwowym i wokół ciała, z którymi wiążą się endokannabinoidy i kannabinoidy
- Enzymy, które pomagają rozkładać endokannabinoidy i kannabinoidy
ECS jest nie tylko naturalną częścią naszego ciała, ale ma również kluczowe znaczenie dla jego poprawnego funkcjonowania. Być może słyszałeś wiele twierdzeń na temat właściwości leczniczych marihuany lub kanabinoidów jak THC, czy CBD. Kiedy słyszy się o tak wielu pozornie niezwiązanych ze sobą efektach leczniczych przypisywanych konopiom można zacząć zastanawiać się, czy nie jest to tylko propaganda ze strony ludzi, którzy chcą zalegalizować tą popularną używkę. Jednak coraz więcej badań potwierdza wiele z tych twierdzeń, a przyczyna różnorodnych właściwości konopi na ludzki organizm ma właśnie związek z rozmiarem i zakresem systemu endokannabinoidowego.
System endokannabinoidowy – klucz do równowagi.
Aby zrozumieć ECS, najpierw musimy zrozumieć, czym jest homeostaza. Homeostaza to codzienny wysiłek twojego ciała, aby utrzymać wszystko w wewnętrznej równowadze. Organizm stara się utrzymać stabilne i optymalne środowisko wewnętrzne bez względu na to, co dzieje się w twoim otoczeniu.
Kiedy coś działa nie tak jak powinno, twoje ciało aktywuje ECS, aby pomóc to skorygować i przywrócić do równowagi. Jeśli twoje ciało ma za wysoką temperaturę i zaczynasz się pocić ECS zaczyna swoją pracę, aby cię ochłodzić. Czujesz głód? To twój ECS pomaga przypomnieć ci, abyś coś zjadł, ponieważ twój organizm widzi, że potrzebujesz energii.
ECS robi to za pośrednictwem receptorów kannabinoidowych znajdujących się w wybranych tkankach. Mamy dwa rodzaje receptorów kannabinoidowych:
CB1 – znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym (mózg i nerwy rdzenia kręgowego)
CB2 – znajduje się w obwodowym układzie nerwowym (nerwy w kończynach), układzie trawiennym i wyspecjalizowanych komórkach w układzie odpornościowym.
Poprzez te receptory ECS pomaga regulować wiele ważnych funkcji, takich jak:
- Apetyt
- Trawienie
- Funkcja odpornościowa
- Stany zapalne
- Nastrój
- Sen
- Płodność
- Regulacja temperatury ciała
- Pamięć
- Ból
- Układ nagrody (ośrodek przyjemności)
Twoje ciało aktywuje ECS bardzo precyzyjnie, dzięki czemu wpływa tylko na to, czego aktualnie potrzebuje. Na przykład, jeśli twoje hormony odpowiedzialne za funkcje rozrodcze nie są w dobrym stanie, będzie działać na rzecz ich regulacji bez zmiany w innych układach.
Następnie, gdy endokannabinoidy wykonały swoją pracę i przywróciły równowagę, do gry wkraczają specjalne enzymy, które je rozkładają, aby zapobiec zaburzeniom równowagi w przeciwnym kierunku.
Nieco inaczej działa to w przypadku kannabinoidów pochodzących z konopii, które także wchodzą w interakcje z ECS. Paląc marihuanę i zalewasz swój system kannabinoidami, które mają bardzo szeroki wpływ na fizjologię. Niektóre z efektów wywołanych przez ECS mogą być pomocne dla organizmu, ale inne mogę powodować niekorzystne odczucia. Wszystko zależy od składu i stężenia poszczególnych kannabinoidów dostarczonych do organizmu.
Sprawdź jak poszczególne kannabinoidy działają na nasz organizm w tym artykule.
Homeostaza jest niezbędna dla naszego zdrowia i przetrwania, więc gdy ECS nie działa prawidłowo, może powodować wiele problemów.
Jak wiadomo produkty z konopi mogą stymulować aktywność ECS, dlatego też stały się celem wielu badań medycznych. Niektóre leki zawierające kannabinoidy jak Sativex zostały już powszechnie dopuszczone do stosowania leczniczego w objawowym leczeniu bólu neuropatycznego w przebiegu stwardnienia rozsianego (SM) u dorosłych.
Widzimy już wiele badań nad terapiami opartymi na kannabinoidach i prawdopodobnie zobaczymy ich jeszcze więcej. Medyczna marihuana zyskuje coraz większość popularność wśród lekarzy oraz pacjentów co dodatkowo stymuluje badania na coraz większej grupie osób, które pozwolą nam jeszcze lepiej poznać złożony wpływ konopii na ludzki organizm.
Co się dzieje w przypadku niedoboru endokannabinoidów?
Wraz z postępem badań na temat ECS, odkryto również kilka stanów, które wydają się być związane z zaburzeniami regulacji układu nazwanych klinicznym niedoborem endokannabinoidów (CECD). CECD nie jest chorobą, ale jest ogólnym terminem obejmującym warunki z tą wspólną cechą.
Schorzenia dla których istnieją dowody, że CECD może odgrywać swoją rolę, obejmują:
- Fibromialgia
- Migrena
- Zespół jelita drażliwego
Schorzenia te są czasem nazywane „zespołami centralnej wrażliwości”. Zwykle są odporne na większość terapii, więc badacze coraz częściej rozważają w tych przypadkach terapię opartą na konopiach. Wspomniane schorzenia obejmują zwykle więcej niż jeden system – więc wpływ na ECS może być ty kluczowym zagadaniem.
Przykładowo fibromialgia obejmuje centralny i obwodowy układ nerwowy, układ odpornościowy, układ hormonalny, a nawet układ trawienny. To wydaje się być zbiorem niepowiązanych ze sobą problemów, dopóki nie pomyślisz o homeostazie i ECS.
Wciąż jesteśmy na wczesnym etapie poszukiwania sposobu skorygowania niedoboru endokannabinoidów i złożoność całego układu ECS w interakcji z kannabinoidami. Rosnącą dostępność medycznej marihuany i produktów na bazie CBD prawdopodobnie spowoduje dalszy rozwój badań i więcej naukowych dowodów na potencjalne zastosowanie konopi dla celów zdrowotnych.
Potencjalne zastosowanie kannabinoidów
Kannabinoidy jak THC, czy CBD są badane jako potencjalne sposoby leczenia wielu rodzaju schorzeń, nie tylko tych związanych z niedoborem endokannabinoidów.
Niektóre z badanych chorób obejmują:
- Choroba Alzheimera
- Choroby układu krążenia
- Choroby neurologiczne, neurodegeneracyjne, neurorozwojowe i psychiatryczne
- Ostra i przewlekła choroba nerek
- Choroby autoimmunologiczne
- Przewlekłe choroby zapalne
- Przewlekłe stany bólowe
CBD jest już stosowany w leczeniu padaczki dziecięcej: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6938286/
Podsumowanie
Z pewnością kannabinoidy i produkty je zawierające jak choćby olej CBD wydają się być bardzo obiecujące jako środek łagodzący wiele dolegliwości. Należy jednak pamiętać samodzielne leczenie – nawet środkami naturalnymi – może powodować niepożądane skutki uboczne. Pamiętaj o tym, żę warto to zawsze skonsultować ze swoim lekarzem.
Dobrą wiadomością jest również to, że postępująca legalizacja medycznej marihuany oraz produktów konopnych na bazie CBD pomoże przyspieszyć badania medyczne nad kannabinoidami oraz ich wpływem na liczne schorzenia.